تصویرسازی کارگزاران اجتماعی در اشعار سیاسی ملک الشعرا بهار از منظر گفتمان شناسی انتقادی

Authors

سمیه جوکار

جلال رحیمیان

abstract

چکیده تحلیل انتقادی گفتمان به عنوان رویکردی نوین در تحلیل متن و گفتمان معتقد است که هیچ گفتمانی خالی از ایدئولوژی نیست و تلاش می کند که روابط پنهان قدرت، نابرابری اجتماعی و سوء استفاده از قدرت را در گفتمان ها برملا کند. تحلیل گران انتقادی بیشتر بر اساس طبقه بندی های زبان شناختی به تحلیل گفتمان می پردازند در حالی که ونلیوون از مؤلفه های جامعه شناختی معنایی بهره می برد. نگارندگان بر آنند که اشعار سیاسی بهار را بر اساس رویکرد ون لیوون مورد بررسی قرار دهند تا مشخص شود که بهار در دوران پرتنش مشروطه چگونه کارگزاران اجتماعی و عاملان عمل را به تصویر می کشد. آیا از آنها با صراحت نام می برد یا ترجیح می دهد پوشیده سخن بگوید. به منظور نیل به هدف تحقیق، نخست ابیات گفتمان مدار با بن مایه ی سیاسی انتخاب شد سپس مؤلفه های جامعه شناختی-معنایی در هر بیت مشخص گردید. در گام بعدی با محاسبات آماری و طبق بسامد مؤلفه ها، میزان ارجاعات پوشیده و صریح تعیین شد. در نهایت و پس از تحلیل کمی و کیفی نتایج زیر حاصل گردید. نخست آنکه بهار برای بازنمایی فعالان سیاسی و صاحبان قدرت از صریح ترین مؤلفه ها از جمله نام بری و فردی سازی استفاده کرده است. دیگر مؤلفه های پرکاربرد عبارتند از ارزش گذاری، اشتراکی سازی و فعال نمایی. بهار دیدگاه خود را نسبت به کارگزاران اجتماعی با به کارگیری مؤلفه ی ارزش گذاری بیان کرده است. در اشعار وی بسامد مؤلفه های پوشیده بسیار اندک است که این امر خود شاهدی است بر صراحت بهار در بازنمایی کارگزاران اجتماعی.واژه های کلیدی: تحلیل انتقادی گفتمان، مؤلفه های جامعه شناختی – معنایی، مؤلفه های پوشیده و صریح، اشعار سیاسی بهار.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تصویرسازی کارگزاران اجتماعی در اشعار سیاسی ملک الشعرا بهار از منظر گفتمان‌شناسی انتقادی

چکیده تحلیل انتقادی گفتمان به عنوان رویکردی نوین در تحلیل متن و گفتمان معتقد است که هیچ گفتمانی خالی از ایدئولوژی نیست و تلاش می‌کند که روابط پنهان قدرت، نابرابری اجتماعی و سوء استفاده از قدرت را در گفتمان‌ها برملا کند. تحلیل‌گران انتقادی بیشتر بر اساس طبقه‌بندی‌های زبان‌شناختی به تحلیل گفتمان می‌پردازند در حالی که ونلیوون از مؤلفه‌های جامعه‌شناختی‌معنایی بهره می‌برد. نگارندگان بر آنند که اشعار...

full text

«ناسیونالیسم ایرانی» و «نوسازی سیاسی» در مطبوعات ایران تحلیل گفتمان مقاله‌های «ملک الشعرا بهار» در روزنامه نوبهار

محمد تقی بهار (ملک الشعرا) روزنامه نگار، محقق، ادیب و سیاست ورز، یکی از چهره‌های برجسته تاریخ معاصر ایران است، که با انتشار روزنامه نوبهار توانست بر جریان‌های سیاسی-اجتماعی عصر خود تأثیر بسزایی بگذارد. در این پژوهش، به روش تحلیل گفتمان، سرمقاله‌های او در مقاطع سه گانه انتشار نوبهار (مشروطه، دوره رضاشاه، و دوره پس از شهریور 1320) مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته‌های این پژوهش «ناسیونالیس...

full text

بازنمایی کارگزاران اجتماعی در نشریات دوره ی مشروطه از منظر گفتمان شناسی انتقادی

این پژوهش به بررسی شیوه های بازنمایی کارگزاران اجتماعی در برخی از مطبوعات اوایل دوره ی مشروطه در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی می پردازد. تحلیل گفتمان انتقادی از جمله رویکردهای نوین در تجزیه و تحلیل گفتمان و متن است. این رویکرد، صورت نوین و توسعه یافته ی تحلیل گفتمان نقش گراست که علاوه بر بافت موقعیتی، مفاهیمی همچون قدرت و ایدئولوژی را نیز وارد تحلیل می کند تا تحلیل از سطح توصیف فراتر رفته و به س...

15 صفحه اول

تاثیر آثار و اشعار ملک الشعرا محمد تقی بهار در فرهنگ سازی سیاسی دوران پهلوی

محمدتقی بهار در سال 1265 ه.ش در شهر مشهد به دنیا آمد. پدرش «کاظم صبوری» شاعر، ملک الشعرای آستان قدس رضوی بود. او تلاش بسیار کرد که پسر نوجوان خود را از دنیای شعر و قلمرو ادب برحذر دارد، اما توفیقی به دست نیاورد. «صبوری» وقتی پسرش تازه پا به سالهای آغازین جوانی گذاشته بود، درگذشت. به رغم رقیبان و هماوردان بسیاری که در مشهد آن زمان وجود داشتند، محمدتقی جوان به جانشینی پدر منصوب شد. اعطاء این عنوا...

«ناسیونالیسم ایرانی» و «نوسازی سیاسی» در مطبوعات ایران تحلیل گفتمان مقاله های «ملک الشعرا بهار» در روزنامه نوبهار

محمد تقی بهار (ملک الشعرا) روزنامه نگار، محقق، ادیب و سیاست ورز، یکی از چهره های برجسته تاریخ معاصر ایران است، که با انتشار روزنامه نوبهار توانست بر جریان های سیاسی-اجتماعی عصر خود تأثیر بسزایی بگذارد. در این پژوهش، به روش تحلیل گفتمان، سرمقاله های او در مقاطع سه گانه انتشار نوبهار (مشروطه، دوره رضاشاه، و دوره پس از شهریور 1320) مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته های این پژوهش «ناسیونالیس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
بوستان ادب

Publisher: معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز

ISSN

volume 7

issue 2 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023